პროექტი

პროექტის სახელი:  პირველი ქართული სკოლები.
პროექტის მოკლე აღწერა:
თვითმპყრობელობის  კოლონიზატორული პოლიტიკის  სუსხი მკვეთრად  იგრძნობოდა    სახა;ლხო  განათლების  დარგშიც.  ცარიზმი ცდილობდა ეროვნული  სწავლა აღზრდის  სისტემა  ძირფესვიანად  აღმოეფხვრა  და  მთელი  სახალხო  განათლება  თავისი  რუსიფიკატორული  ამოცანების  სამსახურში ჩაეყენებინა.

   საქართველოს  დაპყრობის  შემდეგ  მეფის  მთავრომბამ   გადაჭრით  უარყო ჯერ კიდევ  XVIII ს-ის  დასასრულს  ქართლ-კახეთის  სამეფო  კარზე  შემუშავებული  პროექტი  თბილისში, თელავსა  და  გორში   უმაღლესი  სასწავლებლების დაარსების  შესახებ. მან  არსებული  თელავის  სემინარია  და  სხავა  ქართული  სასწავლებლებიც  გააუქმა  და  რუსული  სკოლების  გახსნას  შეუდგა.
პროექტის  სრული აღწერა:

     1802 წ  თბილისში  გაიხსნა პირველი  რუსული  დაწყებითი სასწავლებელი. მაგრამ იმის  გამო,  რომ მოსწავლეებმა  რუსული  ენა  არ  იცოდნენ, ამ   სასწავლებელმა  მხოლოდ  ერთ  წელს  იარსება. 1804  წ  გაიხსნა თბილისის კეთილშობილთა  სასწავლებელი, რომელიც 1830 წ  გიმნაზიათ  გადაკეთდა. 1850  წ  გაიხსნა   ქუთაისის   გიმნაზია   თბილისის  მეორე ( კომერციული)  გიმნაზიაც.50-60  -იან წლწბში თბილისისა  და  ქუთაისის  გიმნაზიებში  აღიზარდა   ქართველ მწერათა  და  საზოგადო  მოღვაწეთა  ახალი პლიადა:  ილია  ჭავჭავაძე,   აკაკი  წერეთელი,  გიორგი  წერეთელი,  ნიკო  ნიკოლაძე, ალ. ყაზბეგი  და   სხვანი.

   XIX საუკუნის  სამოციანი  წლების  მიღვაწეებმა ,,თერგდალეულებმა“   საქართველოში  წინა პლანზე  წამოწიეს ქართულ  ენაზე:   განათლების  მიღება, წირვა-ლოცვა, ქართული  ჟურნალ  გაზეთების  გამოცემა  და  ა.შ.  1879 წ. დაარსდა  წერაკითხვის  გამავრცელებელი  საზოგადოება, რომელმაც  დიდი  წვლილი  შეიტანა  ქართველთა  ცნობიერების  განვითარებაში.  ქართული საადგილმამულო  ბანკის  დაფინანსებით  და დიდი  ქართველი  პედაგოგის იოსებ  ოცხელის  თაოსნობით 1880  წ  ქუთაისში დაარსდა  ქართული  სათავადაზნაურო  გიმნაზია,  რომელმაც  დიდი როლი შეასრულა ქართული  ნაციონალური  ცნობიერების  გაღვივებაში. ბევრმა  მათ  შორიას ამ სკოლის მოსწავლეებმა,  ცოტა  თუი  იცის  ამ  გიმნაზიის  ისტორიის  შესახებ  რა  სახსრებით  დაარსდა, ვინ  მოღვაწეობდა  ამ  სკოლაში,  ვინ  იყვნენ  ამ  სკოლის აღზრდილები,  130 წლის  მანძილზე  რა მნიშვნელოვანი  წვლილი შეიტანა  საქართველოს  განათლების  საქამეში.   მოსწავლეები  ქუთაისის  ცენტრალურ  არქივში მოიძიებენ  მასალებს  სკოლის  დაარსების  შესახებ.,  დაამზადებენ  პოსტერებს ,  რომელზეც  ასახული  იქნებასკოლის  ძველი  და  თანამედროვე  ცხოვრება.

მონაწილეთა ასაკი:
VIII  კლასი

ვადები / ხანგრძლივობა:
ორი  კვირა
პროექტის შესაძლო აქტივობები კლასში:
ინფორმაციის მოძიება ინტერნეტის საშუალებით, პრეზენტაცია.

მოსალოდნელი შედეგები:
მოეწყობა ფოტო და საარქივო მასალების გამოფენა, შეივსება სკოლის მუზეუმი, დამზადდება და გამოიფინება პოსტერები.

სარგებელი სხვებისათვის:
მიიღებენ მრავალფეროვან და სრულ ინფორმაციას პირველ ქართულ სკოლებზე, მოსწავლეებს გაუღვივდებათ ინტერესი  წარსულის მიმართ და გაუღრმავდებათ პატრიოტული, მოქალაქეობრივი თვითშეგნება.

სამუშაო ენა:
ქართული.

ეროვნულ სასწავლო გეგმასთან კავშირი:

ისტ.VIII.1.   მოსწავლეს  სეუძლია დააკავშიროს ფაქტები  და  მოვლენები  შესაბამის   ისტორიულ  ეპოქასთან.

ისტ.VIII.17.   მოსწავლე  შეუძლია  შეისწავლოს   განათლების  სისტემის  საფუძვლები.
პროექტის ფასილიტატორი:
ხათუნა  აფრიდონიძე

თარიღი :   22.05.2013 წ

პირველი მესტამბე იოჰან გუტენბერგი

        გერმანელი გამომგონებელი, ევროპის პირველი მესტამბე იოჰან გუტენბერგი 1394-99 წლებს შორის პერიოდში დაიბადა. გამოიგონა და დაამზადა ცალკეულ ასონიშანთა ლიტერები და მათი ზომის შესაბამისი სახარვეზო მასალა (პირველი სტანდარტული დეტალები ევროპული ტექნიკის ისტორიაში). შექმნა შრიფტის ჩამოსასხმელი და საბეჭდი დაზგები. შეიმუშავა შრიფტისათვის ლითონის შედგენილობისა და საბეჭდი საღებავის რეცეპტურა. ეწეოდა ინტენსიურ ექსპერიმენტულ მუშაობას ბეჭდვის ტექნოლოგიის დარგში.

1438 წელს, სტრასბურგში შექმნა ამხანაგობა, რომლის მიზანი იყო წიგნის ბეჭდვის ორგანიზაცია. სტრასბურგის საბუთების მიხედვით, გუტენბერგის პირველი წიგნი 1440 წელს გამოუცია, რაც ნაბეჭდი პროდუქციით არ დასტურდება. მისი პირველი ნაბეჭდი პროდუქცია „ფრაგმენტი განკითხვის დღისა“ (1445) უნდა იყოს. შემდეგ გამოუცია ელიუს დონატუსის (IV ს.) ლათინური ენის გრამატიკა, თურქული კალენდარი (1454); კათოლიკური ეპარქიის ეკლესიათა სია, რამდენიმე ინდულგენცია (1456) და სხვ. მასვე მიაწერენ იოანე ბალბას (XIII ს.) ლათინური განმარტებითი ლექსიკონის (1460), 42-სტრიქონიანი ბიბლიისა (რომელიც პოლიგრაფიულ-მხატვრული შესრულების მხრივ XV საუკუნის 50-იანი წლების შედევრია) და სხვა გამოცემებს.

ბიზანტიის ქართველი დედოფალი-დიდებისმოყვარე ქალი თუ გმირი დედა?

ბიზანტიის დედოფალი მარიამ-მართასაქართველოს მეფის ბაგრატ მეოთხის ასულიგახლდათ. როდესაც ბიზანტიაში აღსაზრდელადჩაიყვანეს, ჯერ კიდევ არასრულწლოვანი იყო. სულ რაღაც ერთი წელი დაჰყო მაშინ ბიზანტიაში, მაგრამ ბიზანტიის უფლისწულმიხეილ VII დუკას გულის მოსანადირებლად ეს დრო საკმარისზე მეტი აღმოჩნდა, სწორედ ამიტომ საქართველოში დაბრუნებიდან მოკლე დროში მარიამ მართა ისევ ბიზანტიაში გაემგზავრა, რადგან ქართველი მეფის ასულის ხელი ბიზანტიის უფლისწულმა ითხოვა.

სილამაზითა და გონიერებით განთქმულ დედოფალს შორიდან ეტრფოდნენ ბიზანტიელი დიდგავროვნები.

„დედოფლის სილამაზე და მისი მომაჯადოებელი მიმზიდველობა, მისი ზნის სანდომიანობა ყველაფერი ეს აღემატება ფერწერას და ხელოვნებას. ის იყო ცოცხალი ქანდაკება, რომელიც ხიბლავდა მშვენიერების მოყვარულთ“ -წერს, ალექსი კომნენოსის ასული და მარიამ მართას რძალი ანა კომნენოსი.

ბიზანტიის დედოფალს სამშობლოსთან ურთიერთობა არ გაუწყვეტია, მარიამს ბიზანტიელ ქართველებთან ჰქონდა მჭიდრო კავშირი, კერძოდ კი გრიგოლ ბაკურიანის ძესთან. დედოფალი აქტიურად ეხმარებოდა ათონის ივერთა მონასტერს, განაგრძო დედის მიერ წამოწყებული საქმე და სიონის მთის ქართული კაპატა მონასტრის მშენებლობაში დიდი წვლილი შეიტანა. მართა საქართველოში იყო ჩამოსული რუის-ურბნისის კრების მიმდინარეობის დროს.

1075 წელს მარიამ-მართასა და მიხეილ დუკას ვაჟი კონსტანტინე შეეძინათ, თუმცა ახალგაზრდა მეფე-დედოფლის ბედნიერება დიდხანს არ გაგრძელებულა. 1078 წელს ბიზანტიის სამეფო კარზე მორიგი გადატრიალება მოხდა, მარიამ-მართას მეუღლე მიხეილ დუკა აიძულეს ბერად აღკვეცილიყო და იმპერატორად ნიკიფორე III ბოტანიატე გამოაცხადეს. სამეფო ტახტის დასაკუთრების შემდეგ, ახალი იმპერატორის პირველი გადაწყვეტილება მარიამ-მართაზე დაქორწინება იყო.

„სამეფო კვერთხი, რომ დაიპყრო ბოტანიატემ, თუმცა უკვე ბებერი და ადრე ორჯერ დაქორწინებული იყო, მაინც კიდევ დაქორწინდა დედოფალ მარიამზე“-ნათქვამია ისტორიულ წყაროებში

„ნიკიფორეს ნაბიჯი გასაგებია, იმიტომ, რომ ის მართლაც გადარეულია ამ ქალბატონის ფიზიკური სილამაზით და ამანაც გადაადგმევინა ეს ნაბიჯი, ხოლო რაც შეეხება მართა-მარიამს ის ამ დროს აბსოლუტურად პრაგმატულია, რადგან სხვა შემთხვევაში მისი ვაჟი კონსტანტინე დუკა ტახტის მემკვიდრეობას კარგავდა. მართა-მარიამმა ნიკიფორესთან ქორწინების პირობად წამოაყენა კიდეც თავისი ვაჟის მემკვიდრედ გამოცხადება და ნიკიფორესგან თანხმობაც მიიღო, თუმცა გარკვეული პერიოდის შემდეგ ნიკიფორე აღარ აპირებდა ამ პირობის შესრულებას“-განმარტავს ისტორიკოსი ჯაბა სამუშია.

საკუთარი ვაჟისთვის სამეფო ტახტის შესანარჩუნებლად, მართა მარიამი იმპერატორი ქმრის წინააღმდეგ, კომნენოსების დინასტიის მოკავშირე გახდა. არსებობს მოსაზრება, რომ დედოფალი მარიამი ალექსეი კომნენოსის საყვარელი იყო და ქართველი დედოფლისა და კომნენოსების კავშირი მხოლოდ პოლიტიკურ სარჩულს არ ატარებდა. მეორე მოსაზრების თანახმად კი მარიამ-მართას ერთადერთი მიზანი ჰქონდა, საკუთარი შვილისთვის სამეფო გვირგვინი შეენარჩუნებინა და კომნენოსებს, თანამშრომლობის სანაცვლოდ, სწორედ ეს მოთხოვნა წაუყენა.

მარიამ მართასა და კომნენოსების კავშირმა გაამართლა, ნიკიფორე მესამის წინააღმდეგ გადატრიალება წარმატებით განხორციელდა და ბიზანტიის ტახტი ალექსი კომნენოსმა დაიკავა.

ნიკიფორე მესამის დამარცხების შემდეგ, ყველაფერი მარიამ-მართას გეგმის მიხედვით მიდიოდა, ალექსეი კომნენოსმა საკუთარი ასული ანა, მართას ვაჟს კონსტანტინეს მიათხოვა, რაც იმას ნიშნავდა, რომ კონსტანტინე დუკა ბიზანტიის ტახტის უპირობო მემკვიდრე იყო, მაგრამ 1087 წელს ალექსი კომნენოსს ვაჟი შეეძინა, კომნენოსებს მემკვიდრე გაუცნდათ და კონსტანტინეს გამეფება აღარ აწყობდათ.

ალექსი კომნენოსის ვაჟის დაბადებამ მართა-მარიამის გეგმებს ხაზი გადაუსვა, კომნენოსები პირობის შესრულებას აღარ აპირებდნენ, უფრო მეტიც მათ მართა-მარიამის ვაჟი კონსტანტინე ქვეყნიდან გააძევეს, თავად მართას კი მონასტერში მიუჩინეს სამუდამო ბინა.

ინტეგრირებული გაკვეთილი ისტორია - ქართული ენა და ლიტერატურა თემა ხევი და ალ. ყაზბეგის ,, ხევისბრი გოჩა"

სოლომონ დოდაშვილი

     სოლომონ  დოდაშვილი  XIX საუკუნის გამოჩენილი მეცნიერი და  მოაზროვნე  იყო.ის  დაიბადა 1805 წ  სოფელ მაღაროში გლეხის  ოჯახში.სოლომონ  დოდაშვილი  იყო პირველი გლეხის  ოჯახიდან  ვინც  მიიღო  განათლება პეტერბურგის  უნივერსიტეტში.
    1827 წ სოლომონ  დოდაშვილმა  გამოსცა ,, ლოგიკის" სახელმძღვანელო, ხოლო1830 წ. ,, შემოლკლებული ქართული გრამატიკა".
   1827 წ. დაამთავთა  პეტერბურგის  უნივერსიტეტი. იმავე წელს დაბრუნდა თბილისში. სამშობლოში  დაბრუნებისთანავე  მუშაობას  იწყებს  პედაგოგად.
   1832 წ. მან  დაარსა ჟურნალი ,, სალიტერატურო ნაწილნი ტფილისის უწყებათანი". თბილისის კეთილშობილთა სასწავლებელში.
       ის აქტიურად  მონაწილეობდა 1832 წ. შეთქმულების  მომზადებაში. გამარჯვების  შემთხვევაში   სოლომონ  დოდაშვილი  ე. წ. კონსტიტუციური  რესპუბლიკის შექმნას  მოითხოვდა. შეთქმულება  მარცხით  დამთავრდა  ის 1834 წ მეუღლესთან  და  ორ  შვილთან  ერთად  გადაასახლეს  ვიატკაში, სადაც 1836წ  31 წლისა ჭლექით  გარდაიცვალა.

გაკვეთილის გეგმა

http://www.slideshare.net/khatunaafridonize/ss-19793685

ბახტირონის აჯანყება

    XVII  საუკუნის  50-იანი წლების  ბოლოს უმძიმესი მდგომარეობა  შეიქმნა კახეთში. ირანის შაჰმა აბას II-მ თავისი წნაპრის აბას I -ის , პოლიტიკა  განასხლა  და  კახეთში მომთაბარე თურქმანების  ჩამოსახლება  დაიწყო.ჩამოასახლეს დაახლოებით 80 ათასამდე თურქმანი. კახეთი  კუიდევ  ერთხელ  დადგა  გადაგარების და  გადაშენების  საფრთხის  წინაშე.თურქმანები  ყოველმხრივ  ჩაგრავდნენ  და ავიწროვებდნენ  ქართველებს. თურქმანთა შორის მესაქონლეობა იყო  განვითარებული და მათ  მხოლოდ საძოვრები  აინტერესებდათ. კახეთი კი მიწათმოქმედების,  მევენახეობა-მებაღეობის ქვეყანა იყო.თურქმანების  ჩამოსახლებამ  მძიმე  მდგომარეობაში  ჩააგდო  თუშები, ფშაველები და  ხევსურები.ირანის წინააღმდეგ  აჯანყებას  სათავეში  ჩაუდგნენ  ზაალ  არაგვი  ერისთავი, ბიძინა ჩოლოყაშვილი, შალვა  და ელიზბარ ქსნის  ერისთავები. აჯანყებაში  მონაწილეობა  მიიღეს თუშებმა- ზეზვა  გაფრინდაულის  მეთაურობით, ხევსურებმა  ნადირა  ხოშარაულის  წინმძღოლობით  და  ფშაველებმა  გოგოლაურის  თავკაცობით.  თუქმანებს  კახეთში  ორი  გამაგრებული პუნქტი  ჰქონდათ:  ბახტრიონის  ციხე  და ალავრდი. აჯანყება 1659 წ  მოხდა. არაგვის საერეისთაოს  ჯარი ზაალის შვილის ზურაბის სარდლობით და ქსნის ერისთავების ჯარი  ახმეტაში შეიკრიბნენ. ბახტრიონის ციხესთან მოვიდნენ ფშაველები, თუშები  და ხევსურები. კახელები  კი ბიძინა ჩოლოყაშვილის მეთაურობით ალავერდს  მიადგნენ. ქართველებმა  თითქმის ერთდროულად  შეუტიეს  ბახტრიონსა და ალავერდს  და ორივე  აიღეს.თურქმანთა  დიდი ნაწილი ამოწყვიტეს. შაჰის  ბრძანებით, ვახტანგ V-მ  ზაალ ერისთავს  თავი  მოაკლევინა.1662 წ თურქმენებნმა  ბიძინა ჩოლოყაშვილი, შალვა  და ელიზბარ ქსნის  ერისთავები სიკვდილით  დასაჯეს.ისინი ქართველებმა
იკორთის მონასტერში დაკრძალეს. ისისნი ეკელსიამ წმინდანებად  შერაცხა. კახეთი  ფიზიკურ  განადგურებას  გადაურჩა.

ჟონგლიორები

    ჟონგლიორები შუა  საუკუნეებში  ეწოდებოდათ  მოხეტიალე  მსახიობებსა და  მუსიკოსებს. ისინი  ხშირად  გამოდიოდნენ სოფლებში, ქალაქის  ქუჩებში,   ბაზრის  მოედნებზე.თვიანთი  სიმღერებით  დაკვრით,  პატარა  სცენების  გათამაშებით  ისინი  ართობდნენ  სავაჭროდ  და დღესასწაულებზე   შეკრებილ  ხალხს,  თხზავდნენ  და უყვებოდნენ  დამწრეებს  იგავ-არაკებს   და  მხიარული  შინაარსის  მოთხრობებს.  მათ  თან  დაჰყვებოდათ  გაწყრტნილი  ცხოველები,  უმთავრესად  დათვები   და   მაიმუნები.  ერთ-ერთმა  ჟონგლიორმა  ორ  მაიმუნს  აასხა   საჭურველი,   ძაღლებზე  შესვა  და  რაინდული ასპარეზობა  გაითამაშა.
   ჟონგლიორების  გამოსვლების  შინააარსი  შეესატყვისებოდა  გლეხების,  ხელოსნების,  ქარგლების,  წვრილი ვაჭრების  განწყობილებას,  მაგრამ მათი  გესლიანი  დაცინვები  პრივილეგირებული  წოდებების წარმომადგენლებზე   აღიზიანებდა  ხელისუფლებასა  და  სამღვდელოებას. თუ  ჟონგლიორები  სასურველი  სტუმრები  იყვნენ  ხალხის  შეკრებაზე,  სახელმწიფო  და  ეკლესია   ყოველნაირდ  ავიწროვებდა   და  დევნიდა  მათ.
     დროთა  განმავლობაში  იხვეწებოდა  ჟონგლიორთა ხელოვნება და  მახვილსიტყვიერება.  ზოგ  ქვეყანაში   ისინი  ერთიანდებოდნენ  ,,საძმოებად".
      ,,ჟონგლიორი"  ფრანგული სიტყვაა  და  ამჟამად  იხმარება  მხოლოდ   ცირკში.  ჟონგლიორებს  უწოდებენ  ცირკის  მსახიობებს,  რომლებსაც  აქვთ  უნარი  ერთდროულად  ააგდონ  და  დაიჭირონ  რამდენიმე  საგანი.

თემატური გეგმა XI კლასი

https://drive.google.com/?tab=mo&authuser=0#my-drive

თემატური გეგმა VIII კლასი

https://drive.google.com/?tab=mo&authuser=0#my-drive

თემატური გეგმა VII კლასი

https://drive.google.com/?tab=mo&authuser=0#my-drive

თემატური გეგმა კლასი XII ლკასი

https://drive.google.com/?tab=mo&authuser=0#my-drive

პოლიტიკური რეჟიმების სახეები

პროექტის სახელი:  პოლიტიკური  რეჟიმები

პროექტის მოკლე აღწერა:
მოსწავლეები გაეცნობიან პოლირიკური  რეჟიმების  სახეებს  მსოფლიოში, ასევე  გაეცნობიან  თანამედროვე  მსოფლიოს  პოლიტიკურ  სისტემებს.ერთმანეთს  შეადარებენ პოლიტიკური  რჟიმების  სახეებს და  გამოყოფენ მის  დადებით  და  უარყოფით  მხარეებს.


პროექტის სრული აღწერა:

პოლიტიკური  რეჟიმი  წარმოადგენს  სახელმწიფოში ხელისუფლების  განხორციელების  ფორმას.სახელმწიფოში  ხელისუფლებას აკისრია     საკანონმდებლო,  სასამართლო  და  აღმასრულებელი   ფუნქციები. სხავადასხვა  სახის  პოლიტიკურ  რეჟიმში   ეს  ფუნქციები  სხვადასხვაგვარად   არის  გადანაწილებული.  ზოგჯერ  მათ  ერთი ადამიანი  ითვისებს, იმ  თავალსაზრისით,  რომ  ნებისმიერი გადაწყვეტილების  მიღება   ხდება  ერთპიროვნულად,  ერთი  ადამიანის  ან ადამიანთ მცირე  ჯგუფის ნება-სურვილის  მიხედვით   და  მათი  ინტერესებიდან  გამომდინარე.  დემოკრატიული  მმართვლიბის   პირობებში  კი ეს   სამი  ფუნქცია, ანუ  ხელისუფლების   სამი შტო  ერთმანეთისაგან   დამოუკიდებელია  და  ამასთანავე  ერთმანეთს  აკონტროლებს.მთლიანად  ხელისუფლება   კი  სამოქალაქო  საზოგადოების  წინაშეა   ანგარიშვალდებული,  ვინაიდან  სწორედ  მის მიერაა  არჩეული.

მონაწილეთა ასაკი:
VIII  კლასი

ვადები / ხანგრძლივობა:
ორი  კვირა
პროექტის შესაძლო აქტივობები კლასში:
ინფორმაციის მოძიება ინტერნეტის საშუალებით, პრეზენტაცია.

მოსალოდნელი შედეგები:
მოეწყობა ფოტო და საარქივო მასალების გამოფენა, შეივსება სკოლის მუზეუმი, დამზადდება და გამოიფინება პოსტერები.

სარგებელი სხვებისათვის:
მიიღებენ მრავალფეროვან და სრულ ინფორმაციას პოლიტიკური  რეჟიმების   ისტორიაზე, მოსწავლეებს გაუღვივდებათ ინტერესი  წარსულის მიმართ და გაუღრმავდებათ პატრიოტული, მოქალაქეობრივი თვითშეგნება.

სამუშაო ენა:
ქართული.

ეროვნულ სასწავლო გეგმასთან კავშირი:
მოსწავლე იაზრებს პოლიტიკური  რეჟიმების ინტერესების, ტრადიციებისა და ღირებულებების მიმართ საკუთარ პასუხისმგებლობას; იყენებს თანამედროვე ტექნოლოგიებს; მოიპოვებს, ამუშავებს და აანალიზებს ინფორმაციას; უყალიბდება ახალი ცოდნისა და ჩვევების დამოუკიდებლად შეძენის უნარი.

პროექტის ფასილიტატორი:
ხათუნა  აფრიდონიძე

თარიღი :   1.04.2013 წ

ინტეგრირებული გაკვეთილი ისტორია ქართული ხელნაწერი წიგნები და ინფორმაციის გადაცემის საშუალებები.

http://lemill.net/lemill-server/content/lessonplans/integrirebuli-gakvetili-istoria-qartuli-xelnaceri-cignebi-da-informaciis-gadacemis-sashualebebi

ასწლიანი ომი

http://lemill.net/content/lessonplans/ascliani-omi/base_view

ნუგზარ არაგვის ერისთავი

ნუგზარ არაგვის ერისთავი (დაახლოებით 1618), არაგვის ერისთავი XVII საუკუნის I მეოთხედში. მისი ასული რუსუდანი ცოლად ჰყავდა გიორგი სააკაძეს. 1603 აუჯანყდა კახეთის მეფეს და ქართლის მეფის გიორგი X-ს ქვეშევრდომი გახდა. 1612 წელს გ. სააკაძესთან ერთად ირანში გაიქცა, მაგრამ მალე შაჰის ნებართვით სამშობლოში დაბრუნდა. იგი მკაცრი მეთოდებით ცდილობდა ბატონყმურ ურთიერთობათა დანერგვას მთაში.

ისტორიულად,XVI საუკუნიდან აღმოსავლეთ საქართველოს მთიელებს მოსვენებას არ აძლევდნენ არაგვის ერისთავები,

დაბეჯითებითაც  კი ცდილობდნენ მათს დამონებას, ყმებადგადაქცევას,  

მაგრამ თავისუფლებისმოყვარე ხევსურთა თუ მოხევეთა  

ამაყი და უდრეკი სული ასე ადვილად დასაპყრობიდა  

მოსათვინიერებელი არ იყო. ამ ბრძოლების შესახებ

ქართულ საისტორიო წყაროებში მწირი ცნობებია შემონახული.

არაგვის ერისთავებიდან ხევის დასაპყრობად  
პირველად

ნუგზარ ერისთავს გაულაშქრებია. ეს ამბები მხატვრულადაქვს აღწერილი 

 ალექსანდრე ყაზბეგს თავის უკვდავ „ხევისბერ გოჩაში“. 

 მაშინ ნუგზარერისთავს გეგმა ჩაუვარდა, თუმცა მისმა მემკვიდრემ, 

 ზურაბმა, 1616-1629 წლებში შეძლოხევის დროებით დაპყრობა.  დროებით, რადგან მისი სიკვდილის შემდეგ ხევის დამონება ვეღარ გაბედეს: „ხალხური გადმოცემებით, როდესაც არაგვის ერისთავები ვერარას გახდნენ და ხევი ვერ დაიმორჩილეს, მაშინ ისინი მშვიდობიანი გზით და დიპლომატიური ხერხებით ცდილობდნენ თემის მოთავეების გადმობირება-მოსყიდვას და ამით თემის პირის გატეხვას... ერისთავებმა დააწინაურეს გავლენიანი გვარის მეთაური შიოლა ღუდუშაური, რომელსაც აზნაურობა უბოძეს თურმე... ახლად გააზნაურებულმა შიოლამ ერისთავების წაქეზებით დაიწყო ხალხზე ბატონობა და საბეგრო ხარჯებით მოხევეებს ძლიერ აწუხებდა. ამაზე თემი ღელავდა. სათემო საბჭოში გვარის უხუცესებმა პირი შეკრეს, რომ თემის მოღალატე შიოლა სასტიკად დაესაჯათ“.