ნუგზარ არაგვის ერისთავი

ნუგზარ არაგვის ერისთავი (დაახლოებით 1618), არაგვის ერისთავი XVII საუკუნის I მეოთხედში. მისი ასული რუსუდანი ცოლად ჰყავდა გიორგი სააკაძეს. 1603 აუჯანყდა კახეთის მეფეს და ქართლის მეფის გიორგი X-ს ქვეშევრდომი გახდა. 1612 წელს გ. სააკაძესთან ერთად ირანში გაიქცა, მაგრამ მალე შაჰის ნებართვით სამშობლოში დაბრუნდა. იგი მკაცრი მეთოდებით ცდილობდა ბატონყმურ ურთიერთობათა დანერგვას მთაში.

ისტორიულად,XVI საუკუნიდან აღმოსავლეთ საქართველოს მთიელებს მოსვენებას არ აძლევდნენ არაგვის ერისთავები,

დაბეჯითებითაც  კი ცდილობდნენ მათს დამონებას, ყმებადგადაქცევას,  

მაგრამ თავისუფლებისმოყვარე ხევსურთა თუ მოხევეთა  

ამაყი და უდრეკი სული ასე ადვილად დასაპყრობიდა  

მოსათვინიერებელი არ იყო. ამ ბრძოლების შესახებ

ქართულ საისტორიო წყაროებში მწირი ცნობებია შემონახული.

არაგვის ერისთავებიდან ხევის დასაპყრობად  
პირველად

ნუგზარ ერისთავს გაულაშქრებია. ეს ამბები მხატვრულადაქვს აღწერილი 

 ალექსანდრე ყაზბეგს თავის უკვდავ „ხევისბერ გოჩაში“. 

 მაშინ ნუგზარერისთავს გეგმა ჩაუვარდა, თუმცა მისმა მემკვიდრემ, 

 ზურაბმა, 1616-1629 წლებში შეძლოხევის დროებით დაპყრობა.  დროებით, რადგან მისი სიკვდილის შემდეგ ხევის დამონება ვეღარ გაბედეს: „ხალხური გადმოცემებით, როდესაც არაგვის ერისთავები ვერარას გახდნენ და ხევი ვერ დაიმორჩილეს, მაშინ ისინი მშვიდობიანი გზით და დიპლომატიური ხერხებით ცდილობდნენ თემის მოთავეების გადმობირება-მოსყიდვას და ამით თემის პირის გატეხვას... ერისთავებმა დააწინაურეს გავლენიანი გვარის მეთაური შიოლა ღუდუშაური, რომელსაც აზნაურობა უბოძეს თურმე... ახლად გააზნაურებულმა შიოლამ ერისთავების წაქეზებით დაიწყო ხალხზე ბატონობა და საბეგრო ხარჯებით მოხევეებს ძლიერ აწუხებდა. ამაზე თემი ღელავდა. სათემო საბჭოში გვარის უხუცესებმა პირი შეკრეს, რომ თემის მოღალატე შიოლა სასტიკად დაესაჯათ“.

დუელი კონფლიქტი დაწერილ და დაუწერელ კანონებს შორის.

    ევროპაში  დუელი,  როგორც  პიროვნების  დაცვის  საშუალება, რაინდული  ორთაბრძოლიდან  იღებს  სათავეს.  დუელია არქეტიპულ  ფორმად   ,, ღვთის  სამსჯავრო"  მიიჩნევა,  რომელიც  შუა  საუკუნეებში  ხელისუფალთა  მიერ  იმ  შემთხვევაში  ინიშნებოდა,  თუ  უპატიებელ  საქციელში   ჭვმიტანილი  არისტოკრატები  ერთმანეთს  ადანაშაულებდნენ,  მაგრამ  გარდა  სიტყვიერი  მტკიცებისა,  სხვა  რამ  სამხილი  არ  გააჩნდათ. ასეთ  სიტუაციაში   მტყუან - მართლის  გამოვლენის  იღბალს
 ,, გადააბარებდნენ". დამარცხებული  და  მიწაზე  გართხმული, რაღა   თქმა  უნდა, ის  იქნებოდა, ვისაც  ცრუ  ფიცის  ცოდვა  ამძიმებდა. 
  დუელს ( რომელიც  ევროპაში   XVI  საუკუნის პირველ ნახევარში  გავრცელდა), წინ ერთი ისტორიული  ეპიზოდი უძღოდა: საფრანგეთის  მეფე  ფრანსუა  I-მა,  საღვთო რომის  იმპერიის იმპერატორს   კარლოს  V -ის   უტაქტობა  პირად  შეურაცხოფად   აღიქვა  და  ,,კოლეგა"   ორთაბრძოლაში  გამოიწვია.მართალია  გამოწვევა  უსისხლოდა  დამთავრდა, მაგრამ ამ  პრეცედენტს  ევროპაში  დუელების  ნამდვილი  ეპიდემია მოჰყვა.
      XVI  საუკუნიდანვესადუელო იარაღდად  მიიჩნეოდადაშნა,თუმცა მიმართავდნენ  ხმალსაც (  გერმანიასა  და ავსტრია - უნგრეთში   XIX საუკუნის ბოლომდე ), და ზოგჯერ  ხანჯალსაც კი ( ესპანეთში უთუოდ  არაბული  გავლენით).
     XVIIIსაუკუნის  მეორე  ნახევრიდან   ევროპაში  სადუელო  იარაღდ,  დაშნის  პარარელურად  დამბაჩც  გავრცელდა. არსებობდა  ,, დუელის წესები". უმნიშვნელოვანესი იყო შეურაცხოფის  ხარსხის  გარკვევა, რადგან სწორედ  ამ  კლასიფიკაციას  ეყრდნობოდა  სატისფაქციის  ფორმა  დუელის პროცედურის,  სადუელო  იარაღის  არჩევისა  და შესაფერისი   ატრიპუტიკის ყველა  დეტალის გათვალისწინებით.
   სქემატურად,  ეს  კლასიფიკაცია ამგვარი  გახლდათ:
 ა) უმნიშვნელო  შეურაცხყოფა.
 ბ)  სიტყვიერი  შეურაცხყოფა.
 გ)ქმედებით    შეურაცხყოფა.
ეს  წესები  ბოლომდე  ვერ  განსაზღვრავდა იმ მოულოდნელ  დეტალებსა  და  ნიუანსებს, რაც  ნებისმიერ   კონფლიქტურ    სიტუაციას  ახლავს.

ინტეგრირებული გაკვეთილი გეოგრაფია და ისტორია ვულკანი, მიწისძვრა და რომის ომპერია

http://lemill.net/content/lessonplans/micisdzvra-vulkani-da-romis-imperia-3/view